วิตามินบี 9 หรือ กรดโฟลิก (โฟเลต, โฟลาซิน) หรือที่รู้จักกันในชื่อ วิตามินเอ็ม หรือ วิตามินบีซี (Bc) เป็นวิตามินในกลุ่มวิตามินบีซึ่งเป็นวิตามินประเภทที่ละลายในน้ำ โฟเลตพบได้ในอาหารทั่วไป โดยเฉพาะในผักจะมีมาก ซึ่งผักชนิดแรกที่พบคือ ใบโฟเลียม(Folium leaf) จึงนำมาตั้งเป็นชื่อของวิตามินโฟเลต
วิตามินบี 9 หรือโฟเลตยังมีหน้าที่อื่นอีก
1 เร่งการสลายไขมัน ลดการสะสมของคอเลสเตอรอลในตับ และในเลือด พบว่าการที่ร่างกายมีโฟเลตต่ำ มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจ การรับประทานโฟเลต ในแต่ละวันช่วยลดความดันโลหิตและลดความเสี่ยงของเส้นเลือดในสมองแตก (Stroke) พบว่าการขาดโฟเลต วิตามินบี 12 และวิตามินบี 6 จะทำให้กรดอะมิโน โฮโมซีสเทอีน (Homocysteine) สูงซึ่งก่อให้เกิดโรคหัวใจ หากได้รับโฟเลตจะทำให้โฮโมซีสเทอีนลดลง
2 เพิ่มประสิทธิภาพของสมอง
3 ลดการแพ้ หอบหืด สร้างภูมิคุ้มกันที่ก่ออาการแพ้
4 ช่วยในการสร้างสเปิร์มในเพศชายในเพศหญิง ช่วยให้ไข่แบ่งตัวสมบูรณ์และช่วยการฝังตัวของตัวอ่อน
5. มีส่วนช่วยในกระบวนการเผาผลาญโปรตีน มีความสำคัญในการสร้างเม็ดเลือดแดง ช่วยในการสร้างกรดนิวคลีอิก และมีความจำเป็น ต่อการแบ่งตัวของเซลล์ นอกจากนี้ร่างกายต้องใช้ในกระบวนการใช้น้ำตาลและกรดอะมิโน โดยกรดโฟเลตนั้นถูกทำลายได้ง่ายด้วยอุณหภูมิห้อง
6. มีความสำคัญต่อทารกในครรภ์ ซึ่งช่วยในกระบวนการสร้างเม็ดเลือดแดง และหลอดประสาทของทารกพัฒนาไปยังสมองและไขสันหลัง
7. เป็นกรดที่มีความสำคัญต่อการสังเคราะห์กรดนิวคลีอิก RNA-DNA ซึ่งเป็นสารที่มีความจำเป็นต่อการสืบพันธุ์ของเซลล์และการเจริญเติบโตเป็นอย่างมาก โดยหากขาดสารชนิดนี้ไปก็จะทำให้การเจริญเติบโตช้าลง หยุดชะงัก หรือเกิดความผิดปกติได้ โดยเฉพาะในทารกในครรภ์ ซึ่งอาจพิการแต่กำเนิดได้เลยทีเดียว
8. ลดความเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติของประสาทไขสันหลัง ที่มักจะเกิดกับทารกในครรภ์ได้
9. ช่วยเสริมสร้างการพัฒนาสมองและถือเป็นสารสื่อประสาทที่มีความสำคัญต่อสมองเป็นอย่างมาก
10. เป็นโคเอนไซม์ชนิดหนึ่ง โดยมีชื่อเรียกว่า เททระไฮโดรโฟเลต ซึ่งจะช่วยให้กรดอะมิโนมีการแตกตัวได้ดีขึ้น
11. มีส่วนสำคัญในการสร้างเม็ดเลือด และช่วยให้เม็ดเลือด มีความแข็งแรงมากขึ้นจึงสามารถป้องกันโรคโลหิตจางได้ และทำหน้าที่เป็นตัวส่งคาร์บอนในการสร้างฮีมอีกด้วย
12. ช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร จึงไม่ทำให้เกิด อาการเบื่ออาหารและสามารถกระตุ้นการสร้างกรดเกลือได้
13. ช่วยส่งไขมันออกจากตับ จึงลดความเสี่ยง โรคไขมันอุดตันในตับได้
14. ทำหน้าที่ในการสังเคราะห์โคลีนและเปลี่ยนกรดนิโคตินิก ให้เป็นเอนเม็ทธิล นิโคตินาไมด์ พร้อมกับขับถ่ายออกไปจากร่างกาย
15. ป้องกันความผิดปกติของร่างกายระหว่างตั้งครรภ์ โดยเฉพาะการสร้างประสาทและสมอง ป้องกันการแท้ง
16. ช่วยผลิตเม็ดเลือดแดง ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
17. ควบคุมความอยากอาหาร
18. บรรเทาอาการซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
19. ลดระดับโฮโมซิสเทอีนซึ่งเป็น กรดอะมิโนที่เพิ่ม
ความเสี่ยงของการเป็นโรคหัวใจ
20. ลดการเกิดมะเร็งลำไส้ มะเร็งกระเพาะอาหาร และมะเร็งปากมดลูก เป็นต้น
21. ช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดโรคโลหิตจากชนิด เมกะโลบลาสติกแอนนีเมีย โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดประสาทปลายเปิด โรคมะเร็ง โรคสมองเสื่อม และป้องกันทารกในครรภ์เป็นโรคปากแหว่งเพดานโหว่ โรคหัวใจพิการแต่กำเนิด ความผิดปกติของแขน ขา ความพิการของระบบทางเดินปัสสาวะ และโรคไม่มีรูทวารหนัก เป็นต้น
วิตามินบี 9 หรือโฟเลต พบตามธรรมชาติ ได้แก่ ไข่แดง ตับ ผักใบเขียวเข้ม แคร์รอต แคนตาลูป ฟักทอง เอพริคอต อะโวคาโด อาร์ทิโชก ถั่ว ธัญพืช เนื้อแป้งไรย์แบบสีเข้มที่ไม่ผ่านการขัดสี ทอร์ทูลายีสต์ หมู กล้วย ส้ม ผลไม้รสเปรี้ยว ข้าวซ้อมมือ ยีสต์ ทุเรียน สตอเบอรี่ มะม่วง เป็นต้น
สลายตัวได้ง่ายเมื่อถูกความร้อน จึงต้องใช้วิธีการปรุงอาหารด้วยไฟอ่อนๆ หรือทานผักผลไม้สดแทนเพื่อให้ได้รับกรดโฟเลตอย่างครบถ้วนนั่นเอง และนอกจากนี้แบคทีเรียในลำไส้ก็สามารถสังเคราะห์ ด้วยตนเองได้เหมือนกัน แล้วจะนำกรดโฟเลต ไปเก็บไว้ที่ตับส่วนที่เหลือเกินออกมาก็จะถูกขับออกทางปัสสาวะ
ผลของการขาด วิตามินบี 9 หรือโฟเลต
จะทำให้ขาดโคเอนไซม์ชนิดเททระไฮโดรโฟเลตได้ ซึ่งก็จะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของนิวเคลียส และก่อให้เกิดโรคโลหิตจางชนิดที่เม็ดเลือดแดงมีขนาดใหญ่และมีปริมาณน้อยลงจากเดิม และอาจมีอาการลิ้นอักเสบ ท้องเดิน เหนื่อยง่าย ขี้หงุดหงิด มีกรดในกระเพาะอาหารน้อยเกินไป ปวดศีรษะ ความจำสั้นและอาจไม่มีแรงได้อีกด้วย
ลำไส้มีการดูดซึมได้แย่ลง
ดื่มสุราเรื้อรัง เพราะพิษของสุราจะทำให้การดูดซึมแย่ลง รวมถึงมีการสะสมของกรดโฟเลตที่ต่ำได้น้อยลงด้วย
ป่วยด้วยโรคบางชนิด เช่น โรคหัวใจ แลโรคไต เพราะโรคเหล่านี้จะทำให้ร่างกายขับโฟเลตออกมามากขึ้น
อาจมีอาการปวดศีรษะ ท้องเดิน ขี้หงุดหงิด เหนื่อยง่าย มีกรดในกระเพาะอาหารน้อยเกินไป และความจำสั้น ส่วนสตรีมีครรภ์ที่มีภาวะขาดโฟเลต (วิตามินบี 9) เมื่อคลอดออกมาทารกจะมีภาวะผิดปกติของแขนและขา เป็นโรคหัวใจพิการ โรคปากแหว่งเพดานโหว่ รวมถึงโรคไม่มีรูทวาร เป็นต้น
จริงอยู่ว่าวิตามินบี 9 เร่งการสลายไขมัน แต่ความสำคัญอื่นๆ มีเยอะมากๆ เราควรหมั่นเติมอาหารที่มีวิตามิน บี 9 อยู่เสมอ ไม่อย่างนั้นแล้ว โรคต่างๆ ถามหาแน่นอนจ้า โดยเฉพาะโรคอ้วน